Jan Verstraete, Copies of Joachim Tielke's oldest known Instrument, a bass viol of 1669

master muziek
instrumentenbouw

« …[la Basse de Viole] n’a à Vous offrir que de contribuer par la douceur de ses accords à votre délassement de tant de soins & même des fatigues … »

Hubert Le Blanc, Defense de la Basse de Viole contre les Entréprises du Violon et les Prétentions du Violoncel. Amsterdam : Pierre Mortier, 1740

Na twee diskantgamba’s gebouwd te hebben in het derde jaar, wou ik me verder verdiepen in de viola da gamba. De voor mij logische volgende stap was het onderzoeken en bouwen van een bas viola da gamba. Na lang overwegen en de mogelijkheden tot twee opties beperkt te hebben, besloot ik om me te verdiepen in de instrumenten van Joachim Tielke. De instrumenten van Tielke zijn al eeuwenlang gewild en bekend om hun prachtige bouw met hoge graad van versiering en detail. Het initiële idee was om verschillende stadia van zijn werk te onderzoeken, te beginnen met zijn oudst gekende instrument. Op die manier zou ik net als Tielke een traject doorlopen. Dat idee veranderde, omdat bleek dat één periode onderzoeken al meer dan voldoende interessante kennis bevatte, waarna zijn oudste instrument mijn volle aandacht kreeg.

Joachim Tielke werd in 1641 geboren in Königsberg, nu beter gekend als Kaliningrad, Rusland. In 1666 trok hij naar de stad waar hij zich uiteindelijk zou vestigen, Hamburg. In 1669 verwerft hij zijn burgerrechten met de titel “Lautenmacher”. Uit datzelfde jaar komt ook zijn oudst gekende instrument, en tevens het onderwerp van mijn masterproject, het instrument behoort vandaag tot de collectie van het Muziekinstrumentenmuseum te Brussel.
Het instrument wordt gekenmerkt door zijn opvallende marqueterie op de toets en staartstuk, bij het origineel bestaande uit ivoor en ebbenhout. Bij beide kopieën been en ebbenhout.